Otizm spektrum bozukluğu (OSB), bireylerin sosyal iletişim becerilerini etkileyen karmaşık bir gelişimsel durumdur. Her bireyde farklı şekillerde kendini gösterebilen otizm, günümüzde birçok aile ve uzmanın üzerinde yoğunlaştığı bir konu olmuştur. Özellikle erkek çocuklarında otizm oranlarının kız çocuklarına kıyasla daha yüksek olması, bu durumu daha da ilginç kılmaktadır. Peki, otizmin erkek çocuklarında daha yaygın olmasının nedenleri nelerdir? Bu yazımızda, genetik, biyolojik ve çevresel etmenler üzerinde detaylı bir şekilde duracağız.
Araştırmalar, otizmin genetik geçmişinin ailelerde belirli bir kalıtımsal düzlemde davrandığını göstermektedir. Erkek çocuklar, otizm spektrum bozukluğuna yatkınlık oluşturan genetik faktörleri daha fazla taşırlar. Bilim insanları, otizmin belirli genlerin mutasyonları ile ilişkili olduğunu belirlemiştir. Özellikle, X kromozomunda bulunan genlerle ilgili anormalliklerin erkeklerde daha yaygın olduğu düşünülmektedir. Erkeklerin bir X kromozomuna sahip olmalarının yanında, gerektiğinde koruyucu bir Y kromozomunu da taşımaları, bu durumun daha fazla erkekte ortaya çıkmasına olanak sağlamaktadır. Kız çocuklarına kıyasla, erkek çocukları iki X kromozomuna sahip olmadıkları için, bu yüksek risk altında genetik faktörlerden daha fazla etkilenmektedirler.
Çevresel faktörler, otizmin ortaya çıkışında önemli bir yere sahiptir. Hamilelik dönemi boyunca yaşanan stres, beslenme şekli ve çevresel toksinler, çocukların otizm spektrum bozukluğu ile karşılaşma olasılığını yükseltebilir. Yapılan bazı araştırmalar, anne adaylarının maruz kaldığı kimyasal bileşenler ve çevre kirliliğinin, bebeğin gelişimi üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ortaya koymuştur. Özellikle erkek fetüslerinin bu tür dış etkenlere daha duyarlı oldukları düşünülmektedir. Ayrıca, gebelikte meydana gelen enfeksiyonlar ve anne adayının yaşı gibi durumlar da otizm gelişiminde önemli rol oynamaktadır.
Bunların yanı sıra, toplumsal algı ve farkındalık da erkek çocuklarındaki otizm teşhislerini etkilemektedir. Aileler, erkek çocuklarının bazı davranışlarını 'doğal' olarak kabul edebilirken, kız çocuklarındaki benzer durumlar çeşitli otizm belirtileri olarak daha kolay algılanabilmektedir. Çünkü sosyal normlar, erkek çocuklarının daha hareketli ve yaramaz olması gerektiği yönünde bir beklenti oluşturmaktadır. Bu durum, bazı durumlarda otizm teşhisinin geç kalmasına yol açabilir.
Sonuç olarak, otizm, birden fazla faktörün etkileşimi ile ortaya çıkmaktadır ve bu durum erkek çocuklarının daha fazla risk altında olduğunu göstermektedir. Genetik faktörler kadar çevresel etkilerin de bu duruma katkıda bulunduğu anlaşılmaktadır. Bilimsel araştırmalar ve toplumsal farkındalığın artması ile birlikte, otizm konusundaki bu bilinçlenme, hem erkek hem de kız çocuklarında erken teşhis ve etkili müdahale sürecini olumlu yönde etkileyecektir.
İlerleyen dönemde, otizmle ilgili gelişmeler ve yeni bulgularla beraber, erkek çocuklarındaki otizm yaygınlığını daha iyi anlayabileceğiz. Bu durum, aynı zamanda otizmin sadece erkek çocukları etkilemediğini, aynı zamanda kız çocuklarının da bu spektrumda yer aldığını göstermektedir. Tüm bu faktörler, otizm araştırmalarının daha da derinleşmesine ve toplumsal düzeyde daha fazla ilgi görmesine yardımcı olacaktır.
